Welke rol spelen erfbetreders in het veranderende buitengebied?

Rol van erfbetreders in het veranderende buitengebied

De rol van erfbetreders op het boerenerf verandert. De erfbetreders zullen de veranderingen op het boerenerf samen moeten doen. Samen met de ondernemer in gesprek, relaties opbouwen, elkaar kennen, netwerken, afspraken vastleggen en stappen zetten. Elkaar aanspreken en proactief naar de toekomst kijken.

Dat zijn de rollen van erfbetreders in het veranderende buitengebied. ‘We kijken naar de rol tussen erfbetreders. Hij of zij hoeft het niet alleen te doen maar kan samenwerken met andere erfbetreders. Dat vraagt de tijd waarin we nu leven. Agrarische ondernemers hebben kennis nodig van meerdere vlakken en erfbetreders zijn meer gespecialiseerd.’  Dat concludeerde Simone van Trier, de moderator van de bijeenkomst die Agrivaknet dinsdag 15 september voor erfbetreders organiseerde in samenwerking met Rabobank en Provincie Noord-Brabant. Vanwege Covid-19 was de bijeenkomst verzet van maart naar september en van fysieke bijeenkomst naar virtueel. Centrale vragen op de bijeenkomst in het Provinciehuis van Noord-Brabant waren: Hoe ziet de toekomst eruit? Welke keuzes heeft de betreffende agrarische ondernemer? Hoe kan ik daar als bedrijfsadviseur een steentje aan bijdragen?’ Erfbetreders en ambtenaren volgden de bijeenkomst virtueel.

Harry te Riele, Transitiefocus
‘Wij hebben u in het veranderingsproces gemist agrarische erfbetreders’, zei Harry te Riele, expert op het gebied van veranderingen. ‘De komende jaren moeten we met elkaar de bocht om zodat de veranderingen in het buitengebied soepeler verlopen dan het afgelopen 1,5 jaar. Veranderingen gaan tegenwoordig sneller, in het verleden was het hoe langer hoe beter, nu hoe sneller hoe beter. Dat vraagt om het samenstellen van netwerken over organisaties heen, om snel en diep te veranderen om de schade voor toekomstige generaties te beperken. Voor veranderingen zijn alle typen mensen nodig; met alleen vernieuwers zetten de veranderingen niet door. Onderling begrip, gesprekken voeren en elkaar vasthouden zijn hierbij sleutelbegrippen aldus Te Riele. Binnen hetzelfde tijdsbeeld reageren verschillende karakters verschillend; dat is heel normaal. ‘U als erfbetreder hoeft het ook niet te weten. Maar weet dat er veranderingen komen en ben van waarde voor uw klanten. Ga in een vroeg stadium het gesprek aan en ben het scharnier naar de toekomst’, adviseert Ter Riele.

In tweegesprekken met Simone van Trier gaven zes experts hun visie op de rol van de erfbetreders in het buitengebied.

Hans van Dommelen, Provincie Noord-Brabant
Als ambtenaar Ondersteuningsnetwerk van Provincie Noord-Brabant is het de taak van Hans van Dommelen om ondernemers te helpen met duurzame keuzes. ‘Ga samen in een vroeg stadium aan de slag met duurzame keuzes wat bij jou, je bedrijf, omgeving en locatie past. Als boer ben je zelf verantwoordelijk welke adviseurs je aan tafel hebt. Kijk naar hun kwaliteiten en ga het gesprek aan. Daar help ik graag bij’, zei Hans van Dommelen die aangaf veel vertrouwen te hebben in de bereidheid voor veranderingen.

John Oostvogels, Rabobank Zuidwest Brabant
‘Lukt het om als agrarisch ondernemer met een kritische maar open blik de toekomstperspectieven te bekijken? Goede gesprekken in een vroeg stadium zijn cruciaal. Werk samen en praat met elkaar in plaats van over elkaar’, adviseerde John Oostvogels. Het is de verantwoordelijkheid als bank om de discussie met de agrarische ondernemer aan te gaan over zijn of haar toekomstplannen.

Huub Fransen, directeur Fransen Gerrits mengvoer
‘Er zijn veel te veel erfbetreders. Het vergt organisatietalent van de boeren om alle erfbetreders te managen. De driehoek boer-voer-dierenarts is belangrijk; gezonde dieren zijn nodig voor goed rendement. Vertrouw elkaar en werk samen’, zei Huub Fransen.

Marrina Schuttert, dierenarts Veterinair Centrum Someren
‘Iemand moet de regie pakken: de dierenarts is een procesbegeleider. Een goede vertrouwensrelatie is daarvoor onmisbaar. Een erfbetreder moet een goede analyse kunnen maken van de bedrijfssituatie maar ook van de ondernemer’, aldus Schuttert.

Koen van Bergen, Livestock Supply Chains Vion
‘Onze grootste uitdaging is hoe we de vragen vanuit de markt vertaald krijgen naar het boerenerf. Erfbetreders staan in dienst van de keten. Met transparantie, vertrouwen en verbinding kan de grote hoeveelheid beschikbare informatie veel efficiënter en doelgerichter gebruikt worden’, zei Van Bergen.

Antoon Sanders, Ondernemerscoach ZLTO
‘De ondernemer wil wel maar weet niet hoe. Er zijn grote uitdagingen in een tijd die vraagt om veranderingen. Een stip op de horizon helpt ondernemers kiezen. Een ondernemer kiest zelf welke erfbetreders toegevoegde waarde leveren. Als coach willen we eerlijk spiegelen. Dat kan heel confronterend zijn. Stoppende ondernemers zijn een bijzondere groep; dan komt emotie bovendrijven wat veel empathisch vermogen vraagt’, zei Antoon Sanders die ervan overtuigd dat er door samenhang nog veel winst is te behalen.

In de paneldiscussie kwam als belangrijkste item de samenhang naar voren. Erfbetreders hebben elkaar hard nodig om concrete stappen te kunnen maken. „Laat je als erfbetreder horen. Denk mee, praat mee met en over de noodzakelijke veranderingen. Daarbij is verdienmodel heel belangrijk. Samen een toekomst creëren met veel diversiteit aan ondernemers, transparantie, gezonde voeding betaalbaar voor consument en naar wens van de maatschappij. Als Agrivaknet werken wij aan verbinding van alle erfbetreders maar ook met de overheid om hun rol in het veranderde buitengebied te optimaliseren”, besloot Noud Janssen, voorzitter Agrivaknet.

Binnenkort kunt u hier de bijeenkomst terugkijken.